İngiliz Yayı Neden Bu Kadar Uzun?

İngiliz Yayı veya İngiliz Uzun Yayı ortalama 198 santimetre uzunluğu ile insan boyunu bile aşıyor. Filmlerde sıkça karşılaştığımız, Robin Hood’un biricik silahı uzun yay neden bu kadar uzun olmak zorunda?

Öncelikle İngiliz uzun yayını tanıyalım

İngiliz okçuları savaşların kaderini değiştirecek kadar önemli bir unsurdu. En gözde birlik olan “Kraliyet Tacının Yeomanları”na en usta okçular seçilirdi. Agincourt Savaşı’nda İngiliz ordusunun yüzde sekseni okçulardan oluşuyordu ve 9000 kişilik bir ordu karşısındaki 30000 kişilik, üçte biri ağır süvari olan Fransız kuvvetlerini yenmeyi başarmıştı.

1.8 – 2.1 metre uzunluktaki bu yaylar çoğunlukla tek parça porsuk ağacından yapılmakla beraber birkaç ahşap parçanın birleşiminden de olabiliyordu. Dönemin okçularının yayları 90 – 130 libre arasında bir çekiş gücüne sahipti. Bazı kayıtlara göre bu yaylar 180 libre ağırlığa kadar çıkabiliyordu. Bu yaylarda kullanılan oklar diğer oklara 1.5 kat daha uzun ve kalındı. Yayın inanılmaz yüksek gerilme miktarları ve okların ağırlıkları sayesinde atılan oklar çok yüksek bir ivmeye sahip olduğu için plaka zırhları bile delebilecek bir güce sahipti. 

Okuyun: Geleneksel Yay Çeşitleri

İngiliz Yayı ve Uzunluğu

İngiliz uzun yayının bu kadar uzun olmasının sebebi aslında basitliğinde yatıyor. Bir yayın gücünü (diğer bütün etmenler göz ardı edildiğinde) çekildiği mesafe belirler, ne kadar çok çekerseniz o kadar hızlı gider. 

Tek parçadan yapılan yayların esneme kabiliyeti tamamen kullanılan materyale bağlıdır ve porsuk ağacı ne kadar dayanıklı olsa da kompozit bir yayın esnekliğine erişemez. Esneme kabiliyeti artırılamayacağı için yayın çekiş mesafesini artırmak için daha uzun yaylar kullanmak gerekiyor. Zırh delecek güce ulaşmak için ise yayların uzunlukları insan boyunu aşıyor.

Uzun yayları yalnızca İngilizler kullanmıyor

İnanması zor ama en uzun yaylar aslında İngilizlere ait değil. İngiltere’nin çok uzağında, Japonya’da samurayların katana kadar önem verdiği yayları Yumilerin boyları genellikle 2 metreyi aşıyor. Bunun sebebi de Japon yaylarının porsukağacına göre çok daha dayanıksız olan bambudan yapılması. 

Osmanlı Yaylarının Çekiş Mesafeleri

Kompozit yaylar ahşabın esnemesini artırmak için boynuzla, gerilimini (stresini) azaltmak için hayvansal sinirle desteklenir. Bu sayede daha ufak boyuttaki yaylarla çok daha fazla çekiş gücü elde edilir.